تفاوت‌های ثبت سفارش و اظهار گمرکی در فرآیند واردات و صادرات

در فرآیند واردات و صادرات، تجار و بازرگانان با مراحلی پیچیده و گاهی مبهم روبه‌رو هستند که نیازمند دقت و توجه خاصی می‌باشد. یکی از مفاهیم کلیدی در این فرآیند، تفاوت میان ثبت سفارش و اظهار گمرکی است. این دو مرحله در ظاهر مشابه به نظر می‌رسند، اما در واقعیت هرکدام نقش و کاربرد خاص خود را در امور گمرکی ایفا می‌کنند. در این مقاله، به بررسی این تفاوت‌ها و نکات مهم در خصوص ثبت سفارش و اظهار گمرکی پرداخته می‌شود تا کمک کند تا تجار و بازرگانان درک بهتری از مراحل مختلف واردات و صادرات داشته باشند.

ثبت سفارش چیست؟

ثبت سفارش به معنای فرآیندی است که قبل از ارسال کالا و در مراحل ابتدایی واردات یا صادرات انجام می‌شود. در واقع، ثبت سفارش باید قبل از حرکت کالا از مبدا انجام شود و به‌طور رسمی و قانونی اطلاعات مربوط به کالای وارداتی ثبت می‌گردد. این مرحله به عنوان یک سند قانونی شناخته می‌شود که امکان ترخیص کالا را از گمرک کشور مقصد فراهم می‌کند. در هنگام ثبت سفارش، تجار باید اطلاعاتی مانند نوع کالا، مقدار، ارزش، کشور مبدا، شرایط حمل و هزینه‌های مرتبط را وارد کنند.

نکته قابل توجه در ثبت سفارش این است که این مرحله فقط باید قبل از ارسال کالا و در زمان مشخصی صورت گیرد. به‌عبارت دیگر، اگر ثبت سفارش پیش از حرکت کالا انجام نشود، واردکننده ممکن است نتواند کالا را از گمرک ترخیص کند. همچنین، برای واردات کالاهای مختلف، نیاز به اخذ مجوزهای خاص و رعایت قوانین موجود است.

اظهار گمرکی چیست؟

اظهار گمرکی فرآیندی است که پس از رسیدن کالا به مقصد، در گمرک انجام می‌شود. این مرحله پس از ورود کالا به کشور و دریافت اسناد حمل (مانند بارنامه و فاکتور تجاری) صورت می‌گیرد. در واقع، اظهار گمرکی گام نهایی در فرآیند واردات کالا به کشور مقصد است. در این مرحله، واردکننده باید اطلاعات دقیق و درست را درباره کالا به گمرک ارائه دهد تا کالا بر اساس قوانین گمرکی کشور مقصد ترخیص شود.

با توجه به قوانین و مقررات گمرکی هر سال، اگر اظهار گمرکی در سال جاری انجام شود، واردکننده ملزم است که بر اساس نرخ‌ها و قوانین همان سال، حقوق و عوارض گمرکی را پرداخت کند. به عنوان مثال، اگر اظهار گمرکی در سال 1404 انجام شود، تمامی هزینه‌های گمرکی باید بر اساس مقررات سال 1404 پرداخت شود.

تفاوت‌های اصلی بین ثبت سفارش و اظهار گمرکی

1. زمان انجام فرآیند: ثبت سفارش باید قبل از حرکت کالا از مبدا انجام شود، در حالی که اظهار گمرکی پس از رسیدن کالا به کشور مقصد صورت می‌گیرد. این تفاوت زمانی، مهم‌ترین عامل تمایز این دو فرآیند است.
2. هدف و کاربرد: ثبت سفارش به‌طور کلی برای اعلام رسمی ورود کالا به کشور مقصد و صدور مجوزهای لازم برای ترخیص کالا صورت می‌گیرد، در حالی که اظهار گمرکی برای تعیین حقوق و عوارض گمرکی و ترخیص کالا از گمرک است.
3. نرخ‌ها و قوانین: قوانین و نرخ‌های گمرکی که برای اظهار گمرکی اعمال می‌شود، به سال مربوط به اظهار بستگی دارند. به این معنا که در سال‌های مختلف ممکن است حقوق و عوارض گمرکی تغییر کند. اما در زمان ثبت سفارش، معمولاً اطلاعات اولیه درباره کالا و مبلغ آن وارد می‌شود و این اطلاعات برای شروع فرآیند واردات و صادرات ضروری است.
4. ویرایش ثبت سفارش: در برخی موارد، مشکلاتی نظیر نادرست وارد کردن اطلاعات در ثبت سفارش ممکن است پیش آید. برای مثال، اگر هزینه حمل به اشتباه وارد شده باشد و مبلغ کالا درست نباشد، اصلاح این اطلاعات در مراحل بعدی ممکن است غیرممکن باشد. از آنجا که ثبت سفارش باید طبق قوانین خاصی انجام شود، پس از صدور کوتاژ و پروانه، امکان ویرایش اطلاعات ثبت سفارش به‌طور خودکار وجود ندارد.

نکات مهم برای ثبت سفارش و اظهار گمرکی

• دقت در وارد کردن اطلاعات: در هر دو مرحله ثبت سفارش و اظهار گمرکی، دقت در وارد کردن اطلاعات بسیار مهم است. هرگونه اشتباه در وارد کردن مبلغ کالا، هزینه حمل یا شرایط دیگر ممکن است باعث ایجاد مشکلات جدی در فرآیند ترخیص کالا از گمرک شود.
• رعایت قوانین و مقررات جدید: با تغییرات مداوم در قوانین گمرکی و مالیاتی، تجار باید همواره از آخرین تغییرات مطلع باشند تا مشکلاتی نظیر بیش‌ازحد بودن ارزش کالا یا مغایرت با سقف ثبت سفارش پیش نیاید.
• مراحل و اسناد مورد نیاز: در هر دو مرحله، اسناد و مدارک دقیقی از جمله فاکتور تجاری، بارنامه و سایر مستندات حمل باید در دسترس باشد تا فرآیند ترخیص به‌طور صحیح انجام شود.

نتیجه‌گیری

در نهایت، تفاوت‌های ثبت سفارش و اظهار گمرکی نقش مهمی در فرآیند واردات و صادرات دارند و تجار باید این مراحل را به دقت و با رعایت قوانین و مقررات انجام دهند. ثبت سفارش، فرآیند ابتدایی است که قبل از حرکت کالا انجام می‌شود، در حالی که اظهار گمرکی پس از رسیدن کالا به مقصد و در گمرک کشور مقصد صورت می‌گیرد. آگاهی از این تفاوت‌ها و رعایت نکات مربوط به هر مرحله، باعث می‌شود که فرآیند واردات و صادرات به‌طور سریع و بدون مشکل پیش رود و هزینه‌ها و زمان ترخیص کالا کاهش یابد.